พระเจ้าวิลเลียมที่ 3[1] (ดัตช์: Willem Hendrik; อังกฤษ: William Henry หรือ William III of England; 4 พฤศจิกายน ค.ศ. 1650 — 8 มีนาคม ค.ศ. 1702) หรือรู้จักกันดีในพระนาม วิลเลมแห่งออเรนจ์ ทรงเป็นประมุขแห่งราชรัฐออเรนจ์ตั้งแต่พระราชสมภพ สตัดเฮาเดอร์แห่งฮอลแลนด์ ซีแลนด์ ยูเทรกต์ เกลเดอร์ส และโอเฟอไรส์เซิลในสาธารณรัฐดัตช์ตั้งแต่ ค.ศ. 1672 และพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษ สกอตแลนด์และไอร์แลนด์ตั้งแต่ ค.ศ. 1689 กระทั่งสวรรคตใน ค.ศ. 1702ในสกอตแลนด์ พระองค์ทรงมีพระนามว่า วิลเลียมที่ 2 (อังกฤษ: William II of Scotland)[2] และยังมีการเรียกขานพระองค์อย่างไม่เป็นทางการว่า "คิงบิลลี (King Billy)" ในสกอตแลนด์และไอร์แลนด์[3] นักประวัติศาสตร์มักกล่าวถึงพระองค์ร่วมกับพระมเหสี พระราชินีนาถแมรีที่ 2 ว่า วิลเลียมและแมรี ในฐานะที่ทั้งสองทรงครองราชสมบัติร่วมกันในฐานะพระมหากษัตริย์ พระเจ้าวิลเลียมทรงเป็นขุนนางดัทช์ชั้นสูง เป็นศาสนิกชนนิกายโปรแตสแตนต์ เป็นพระราชโอรสของวิลเลิมที่ 2 เจ้าชายแห่งออเรนจ์กับเจ้าหญิงแมรี สจวต ซึ่งเป็นพระราชธิดาในพระเจ้าชาลส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ ประสูติที่กรุงเฮก ภายหลัง 8 วันจากที่พระองค์พระราชสมภพ พระบิดาของพระองค์ก็สวรรคตด้วยไข้ทรพิษ ดังนั้น จึงทำให้พระเจ้าวิลเลียมทรงกลายเป็นเจ้าชายผู้ทรงอำนาจสูงสุดนับตั้งแต่ถือกำเนิดเลยทีเดียวก็ว่าได้เมื่อวันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2203 ขณะพระเจ้าวิลเลียมมีพระชนมายุได้ราวสิบกว่าพรรษา พระราชมารดาก็สิ้นพระชนม์ด้วยไข้ทรพิษในระหว่างที่ทรงเยี่ยมพระเจ้าชาลส์ที่ 2 แห่งอังกฤษพระเชษฐาของพระองค์ โดยก่อนที่จะสิ้นพระชนม์ลงได้ทรงตัดสินใจให้พระเจ้าชาลส์เป็นผู้ปกครอง โดยพระเจ้าชาลส์นั้นได้ทรงมอบหน้าที่ให้เป็นของเจ้าหญิงอมาเลีย เนื่องจากทรงเข้าใจในพระราชประสงค์ของพระเจ้าชาลส์เป็นอย่างดี และพระองค์ก็มิได้ทรงละเลยในการเขียนจดหมายติดต่อถึงหลานชายแต่อย่างใดใน ค.ศ. 1674 พระองค์ได้มีความพยายามในการที่จะสมรสกับแมรีหลานสาวของพระองค์เอง ซึ่งแมรี่เป็นธิดาของพระเจ้าเจมส์ที่ 2 แห่งอังกฤษ การสมรสนี้แม้นว่าเป็นไปอย่างยาก ลำบากมากก็ตาม แต่ในที่สุดก็ทรงได้เข้าพิธีอภิเษกสมรสใน ค.ศ. 1677พระองค์ได้ทรงเข้าไปมีส่วนร่วมในสงครามที่ต่อต้านอำนาจพระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศสหลายต่อหลายครั้งด้วยกัน เหล่าสมาชิกนิกายโปรแตสแตนต์ถึงกับได้มอบเหรียญตราและเครื่องราชอิสริยาภรณ์เนื่องจากเลื่อมใสศรัทธาในพระองค์ แต่นั่นก็เป็นเพียงแค่บางส่วนเท่านั้น ชื่อเสียงและกิตติศัพท์ของพระองค์ทำให้พระองค์ทรงได้รับการสถาปนาเป็นพระมหากษัตริย์อังกฤษในเวลาต่อมา ถึงแม้ว่าจะมีเหตุผลอื่น ในการประสบความสำเร็จของพระองค์จะเป็นในด้านการทหาร หรือกองเรือรบที่มีขนาดใหญ่ที่สุดก็ตามพระองค์สวรรคตใน ค.ศ. 1702 ด้วยโรคปอดอักเสบ อันเนื่องจากการที่พระองค์ทรงตกจากม้าของพระองค์เอง และเป็นที่เชื่อกันว่าม้าของพระองค์ นั้นได้ก้าวเท้าพลาดไปสะดุดกับรังของตัวตุ่นเข้า และนี่คงเป็นเหตุผลหนึ่งของที่มา ในการดื่มอวยพร Make a toasted ซึ่งมักจะมีการนิยมกล่าวกันในระหว่างที่ดื่มอวยพรว่า "the little gentleman in the black velvet waistcoat." และในปีถัดมา เซอร์วินสตัน เชอร์ชิล ก็ได้เพิ่มเติมลงไปอีกว่า "opened the trapdoor to a host of lurking foes".